Wynik plebiscytu: na 562 uprawnionych do głosowania za Polską opowiedziały się 52 osoby, a za Niemcami – 510.
20 MARCA 1921 20 MARCA 1964
TABLICA PAMIĄTKOWA
UFUNDOWANA
W ROKU OBCHODÓW XX-LECIA PRL
PRZEZ SPOŁECZEŃSTWO
POWIATU NAMYSŁOWSKIEGO
DLA UPAMIĘTNIENIA
43 ROCZNICY
PLEBISCYTU NA ŚLĄSKU
W MIEJSCU DZIAŁALNOŚCI
POLSKIEJ
KOMISJI PLEBISCYTOWEJ
NA OBWÓD DOMASZOWICKI
BOJOWNIKOM o POLSKOŚĆ
ZIEMI NAMYSŁOWSKIEJ
WDZIĘCZNI RODACY
1. „Jubileusz Mikołaja Kopernika w 550. rocznicę urodzin”. Autorem jest Jerzy Barycki, prezes Polsko-Kanadyjskiego Stowarzyszenia Biznesmenów i Profesjonalistów w Windsor w Kanadzie. Wystawa została nam udostępniona przez Senat RP. Prezentowana była od 8 maja do 20 czerwca w Muzeum UO (budynek Collegium Maius przy pl. Mikołaja Kopernika 11).
2. „Ze wszech ksiąg najbardziej godna przeczytania… wokół De Revolutionibus Mikołaja Kopernika”. Na 14 planszach odkryjemy zachowane w polskich zbiorach egzemplarze traktatu Kopernika De revolutionibus orbium coelestium libri VI (O obrotach sfer niebieskich). Przedstawione księgi pochodzą z 12 polskich bibliotek naukowych. Pomysłodawcą wystawy jest dr Krzysztof Nierzwicki, pracownik naukowy UMK, a organizują ją: Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, Muzeum Okręgowe w Toruniu, Wojewódzka Biblioteka Publiczna – Książnica Kopernikańska w Toruniu oraz Archiwum Państwowe w Toruniu. Wystawę można było zobaczyć od 4 maja do 26 czerwca 2023 na pierwszym piętrze budynku Collegium Maius przy pl. Mikołaja Kopernika 11.
Wyniki plebiscytu: na 22 930 uprawnionych do głosowania za Polską opowiedziało się 1098 osób, a za Niemcami – 20 816.
Opole – miasto powiatowe, siedziba władz rejencji opolskiej. Od lutego 1920 do lipca 1922 r. siedziba Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej. W 1910 mieszkało tu 33 907 osób, 5371 mówiących językiem polskim, 1382 językiem polski i niemieckim, 27 128 niemieckim. W wyborach komunalnych z listopada 1919 r. Polacy uzyskali 3 z 24 manatów. Działały tu: Powiatowa Rada Robotnicza, przekształcona następnie w Powiatową Radę Ludową, polskie rady Ludowo-Chłopska i Chłopska, władze okręgowe Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, gniazdo Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, Towarzystwo Oświaty na Śląsku im. św. Jacka, Towarzystwo Kupców Polskich, Towarzystwo Polek, Bank Rolników. Opole stanowiło silny polski ośrodek wydawniczy, drukowano tu: „Gazetę Opolską”, „Nowiny Codzienne”, „Der Weisse Adler”, „Oderwacht”, „Dziennik Polski”. „Głogowiankę”. Dnia 25 kwietnia 1920 r. odbył się w mieście protestacyjny wiec ludności polskiej, domagający się likwidacji sipo, a 4 maja ok. 400 bojówkarzy niemieckich zdemolowało drukarnię „Gazety Opolskiej” i „Nowin Codziennych”. Dnia 22 marca 1921 r. Niemcy po otrzymaniu wyników głosowania plebiscytowego pomaszerowali w kierunku lokalu Polskiego Komitetu Plebiscytowego. Wojska francuskie zatrzymały jednak ten pochód. Grupa Destrukcyjna Konrada Wawelberga 3 maja wysadziła na przedmieściach Opola dwa mosty. Pamięci Bojownikom o Wolność Śląska Opolskiego poświęcono pomnik na placu Wolności.
Ś. P.
WAWRZYNEK
JAN
* 22.06.1903 † 02.03.1971
FFRANCISZKA
Z D. POLIWODA
* 11.03.1909 † 17.04.1990
SŁUŻYLI POLSCE CAŁYM SERCEM
Pomnik z napisem “Mikołaj Kopernik 1473-1543”
