Zbiorowa Mogiła Powstańców Śląskich w Dolnej1

   Wyniki plebiscytu: na 341 uprawnionych do głosowania za Polską opowiedziało się 180 osób, a za Niemcami – 151.

      Dolna – gmina wiejska położona w powiecie strzeleckim. W 1910 r. mieszkało tu 577 osób, 568 mówiących językiem polskim, 9 niemieckim. W wyborach komunalnych                z listopada 1919 r. Polacy uzyskali 4 z 9 mandatów. W czasie III powstania śląskiego Dolna najpierw została zajęta przez baon strzelecki z Podgrupy „Harden”, miało to miejsce 3 maja1921 r. Dnia 7 maja do Dolnej wkroczył także oddział Jana Faski z Podgrupy „Bogdan”. Dolna pozostawała w polskich rękach do 23 maja, kiedy to oddziały Freikorpsu Oberland wkroczyły do wsi po wycofaniu się pułku pszczyńskiego Franciszka Rataja z Grupy „Wschód”. Zdobycz ta nie pozostawała długo    w rękach Niemców, gdyż jeszcze tego samego dnia, po bitwie pod Olszową, na powrót przejęli ją Polacy. Ostatecznie Dolna dostała się w ręce Niemców 31 maja, po wkroczeniu tu 2 baonu Freikorpsu Oberland. Wśród ofiar lokalnej ludności należy wymienić Augustyna Piechaczka, zamordowanego przez oddziały Selbstschultzu Oberschlesien w Czarnocinie.

   Wynik plebiscytu: na 562 uprawnionych do głosowania za Polską opowiedziały się 52 osoby, a za Niemcami – 510.